avsschrijft.nl

Jouw uniek stem als schrijver

Hoe vind je als beginnende schrijver je unieke stem?

Als schrijver in spe ben je vast gek op lezen en heb je favoriete schrijvers. Heb je er weleens over nagedacht waarom je juist deze schrijvers zo tof vindt? De meeste schrijvers hebben een eigen, unieke stem die in ieder boek weer naar boven komt. In dit blog leg ik uit waarom het hebben van een eigen stem zo belangrijk is als je een boek wilt schrijven en hoe je deze kunt vinden.

Waarom een eigen stem?

Je kent het wel: de radio staat aan en je hoort een nummer van Queen. Of je nu fan bent of niet, je herkent de stem van Freddie Mercury meteen. De klanken, de uitspraak, de uithalen en het bereik – uniek aan deze man. Dat wil je als schrijver ook bereiken. Denk bijvoorbeeld aan Stephen King, wiens eigen stem duidelijk naar voren komt in ieder boek dat hij geschreven heeft. Hij is onder andere te herkennen aan het soort personages en de psychologische problemen die ze ervaren, het gebruik van bovennatuurlijke elementen, thema’s zoals de overheid en taalgebruik die perfect past bij de omgeving waar hij over schrijft. 

Zo heeft iedere schrijver een eigen stem die je altijd herkent op het moment dat je een boek openslaat en die jou als lezer zo aanspreekt. Het hebben van deze unieke stem zorgt ervoor dat je er bovenuit springt bij uitgevers (of lezers, als je self publishing voor ogen hebt). Je ‘hoort’ je stem in je schrijfstijl, taalgebruik, ritme, het gebruik van beeldspraak of niet, beschrijvingen, tegenwoordige tijd of verleden tijd, dialogen, duidelijk en concreet of juist poëtisch, enzovoorts. 

Oefening:

Pak eens één van je favoriete boeken en probeer aan de hand van de eerste pagina’s eens te bepalen waarom de schrijver je zo aanspreekt aan de hand van bovenstaande kenmerken. Wat doet hij / zij? Schrijf op. Lees daarna een stukje van jezelf en schrijf op wat er bij jou uitspringt. Wat doe jij? Schrijf op, zodat je je er bewust van wordt.

Na-apen!

Je eigen unieke stem vinden als beginnende schrijver, doe je in eerste instantie door na te apen. Iedere succesvolle schrijver is begonnen in een kamertje, met alleen de kennis van boeken die hij / zij gelezen heeft op zak. Om jezelf te ontwikkelen als schrijver, ga je eerst doen wat anderen doen: je verzint verhalen die lijken op je favoriete boeken en aapt de schrijfstijl van de schrijver na. Zo ontdek je wat bij je past, waar je goed bent, wat je wilt ontwikkelen en wat je laat voor wat het is. 

Voorbeeld: door na te apen heb ik heel goed sensorisch en beeldend leren schrijven. Ik was minder sterk in metaforen, maar door deze te oefenen, ben ik er nu aardig goed in (al zeg ik het zelf). 

Waar mijn kracht niet ligt? Dialogen! Ik laat dit dus zo veel mogelijk voor wat het is. Dit heb ik allemaal geleerd door eerst na te apen toen ik op mijn 11e begon met schrijven. Dit heb ik een aantal jaar gedaan tot ik mijn eigen stem vond.

Schrijf wat je kent

Om je eigen stem te vinden, moet je dichtbij jezelf blijven. Dat staat natuurlijk haaks op het na-apen. Je begint met na-apen om te ontdekken waar je krachten en verbeterpunten liggen en hoe jij schrijft. Eenmaal ontdekt, ga je dit eigen maken. Dit kun je niet doen als je schrijft over zaken waar je niks vanaf weet. Je kunt altijd research doen, maar maak het jezelf als beginnende schrijver niet te moeilijk. Schrijf over je eigen pijn en verdriet, waar je blij van wordt, een omgeving waar je bekend mee bent, dingen die je interessant vindt – integreer een deel van jezelf in je verhaal en je zult zien: er is maar één jij – maar één persoon die schrijft zoals jij. 

Bovendien gaat je eigen stem vinden verder dan schrijfstijl en je persoonlijkheid. Een unieke stem hebben betekent ook: unieke verhalen vertellen.
Het zoveelste boek over een burn-out – dat gaat het niet goed doen bij de uitgever, tenzij je er een eigen draai aan geeft. Ik denk aan het boek ‘Onderweg’ van Bente van de Wouw. Het gaat over een vrouw die een burn-out heeft en over de ervaring van het wandelen naar Santiago tijdens het helen. De twee situaties worden aan elkaar gekoppeld, wat het een unieke leeservaring maakt.
Wat betreft fictie, kun je denken aan The Shining (weer een Stephen King boek – ik ben nu eenmaal fan, sorry not sorry): een hotel dat zich voedt met alle nare dingen die er gebeurd zijn en mensen letterlijk opslokt…Vrij uniek!

Afwisselen & feedback vragen

Een laatste tip om je eigen stem als beginnende schrijver te vinden: wissel af!  Zo krijg je de perfecte combinatie van na-apen en dicht bij jezelf blijven. Wissel dus af tussen wat je bij andere schrijvers tof vindt en wat jouw eigen krachten zijn.
Laat je stukken vervolgens lezen aan anderen en vraag om feedback. Deze proeflezers laten het je gegarandeerd weten als je stuk niet lekker leest. Het is belangrijk dat je het gesprek hierover aangaat en erachter probeert te komen waarom de lezer het zo ervaren heeft. 

Tip: feedback is niet heilig. Stephen King kreeg als feedback (nou ja, keiharde kritiek) dat zijn personages veel te veel schuttingtaal gebruiken. King zei daarover dat de mensen waarover hij schrijft nou eenmaal zo praten; dat weet hij uit ervaring.
Wat leer je daarvan als beginnende schrijver? Dat zoiets dus onderdeel kan zijn van jouw unieke stem! 

Behoefte aan ondersteuning als beginnende schrijver? Ik heb nog veel meer tips voor je om jezelf te ontwikkelen en een succesvol boek te schrijven. Kijk eens op mijn instagram voor gratis tips.